WTO با اشاره به موج پیشرفت فناوری اعلام کرد

تغییر چهره تجارت جهان


دنیای اقتصاد: روز چهارشنبه «سازمان تجارت جهانی (WTO)» جدیدترین گزارش خود تحت عنوان «گزارش تجارت جهانی 2018» را منتشر کرد. این گزارش هر ساله با هدف بررسی عمیق روندهای تجارت، موضوعات سیاست های تجاری و نظام تجاری چند جانبه منتشر می شود. محوریت گزارش امسال پیرامون این موضوع است که چطور تکنولوژی های دیجیتال در حال تغییر تجارت جهانی هستند.



در این گزارش روش های مختلف اثرگذاری تکنولوژی های دیجیتال بر تجارت بین المللی و همچنین پیامدهای این تحولات بر همکاری های تجاری حال و آینده مورد بررسی قرارگرفته است. به گزارش این سازمان، تکنولوژی های دیجیتالی در حال شکل دهی رفتار مصرف کنندگان هستند. این تحولات از طریق خریدهای آنلاین و گسترش استفاده از وسایل اینترنت محور که دسترسی مستقیم است. بر اساس بررسی های صورت گرفته در سال 2016 مجموع ارزش مبادلات تجارت الکترونیک بالغ بر 27.7 میلیارد دلار بود، که حدود 23.9 میلیارد دلار از آن مربوط به تراکنش های الکترونیک میان کسب و کارها بود. آمارهای مربوط به ایران نیز جالب توجه است. بر اساس آمارهای «آنکتاد» در سال 2017 سهم خرید یا سفارشات آنلاین کالا و خدمات از کل کاربران اینترنت ایران نزدیک به 15 درصد بود. مشارکت کنندگان در شبکه های اجتماعی نیز سهم بیش از 65 درصدی از کاربران اینترنتی در این سال داشتند. در طرف عرضه، تکنولوژی های دیجیتال موجب سهولت ورود کسب و کارها آسان تر، و محصولات خود را با هزینه های کمتر تولید و توزیع می کنند. البته تکنولوژی های دیجیتال در کنار این منافع، چالش هایی نیز به همراه دارند، نظیر تمرکز بازار، از بین رفتن حریم خصوصی، تهدیدات امنیتی، شکاف دیجیتال و این پرسش که آیا تکنولوژی های دیجیتال واقعا باعث بهبود بهره وری می شوند یا خیر. بر اساس یافته های گزارش جدید «سازمان تجارت جهانی»، بین سال 1996 تا 2014 هزینه های تجارت بین المللی کاهشی 15 درصدی یافته است. در این باره تکنولوژی های دیجیتال به کاهش هر چه بیشتر این هزینه ها کمک خواهند کرد. پیش بینی ها حاکی از آن است که تا سال 2030 به دنبال کاهش هزینه ها، تجارت جهانی سالانه بین 1.8 تا 2 درصد رشد خواهد کرد. به عبارتی، طی 15 سال آینده تجارت جهانی در مجموع رشدی 31 تا 34 درصدی را تجربه خواهد کرد. به علاوه، استفاده گسترده از تکنولوژی های دیجیتال، ترکیب تجارت کالا و خدمات را تغییر خواهد داد و تعریفی جدید از حقوق مالکیت معنوی در تجارت ارائه خواهد کرد. بر اساس برآوردهای «سازمان تجارت جهانی»، اهمیت خدمات در تجارت بیشتر خواهد شد و سهم آن از تجارت، از 21 درصد فعلی تا 25 درصد در سال 2030 افزایش خواهد یافت.

همان طور که اشاره شد تکنولوژی های دیجیتال منجر به کاهش هزینه های تجارت خواهد شد. تکنولوژی های دیجیتال وابستگی تجارت به فاصله، جغرافیا، زبان و مقررات را کمرنگ می کنند. این تکنولوژی ها همچنین موجب تسهیل جست جوی محصولات، تایید کیفیت و هویت انها و انطباق هر چه بیشتر ترجیحات مصرف کنندگان با کالاهای مدنظرشان می شود. به علاوه برنامه های کاربردی «هوش مصنوعی» از طریق بهینه سازی مسیر دادوستد و توسعه خودروهای خودران، کاهش هزینه های لجستیک از طریق ردیابی محموله، استفاده از روبات های هوشمند در انبارها و به کارگیری پرینترهای سه بعدی به منظور کاهش هزینه حمل و نقل و خدمات لجستیک منافع بسیاری در تجارت کالاها ایجاد می کنند. بنابراین تکنولوژی های جدید به واسطه کاهش هزینه های حمل و نقل و انبار داری، کاهش زمان حمل و نقل و نااطمینانی هایی که در خصوص تحویل محموله وجود دارد، موجب کاهش چشمگیر هزینه های تجارت خواهند شد. با توجه به اینکه این هزینه ها سهمی قابل توجه در هزینه های کلی تجارت دارند، شاهد اثرگذاری چشمگیر تکنولوژی های جدید بر جریان تجارت خواهیم بود. هزینه های مربوط به پروسه های گمرکی هنوز نیز چالشی جدی برای جریان تجارت هستند. «سیستم های الکترونیک ساده» زمان مورد نیاز برای سپری کردن فرآیندهای گمرکی را کاهش می دهند، در حالی که تکنولوژی های دیجیتال نظیر بلاک چین و هوش مصنوعی کاهش هرچه بیشتر این هزینه را به دنبال دارند. اهمیت این تکنولوژی ها در تجارت کالاهای حساس به زمان نظیر زنجیره ارزش جهانی مربوط به تجارت کالاهای فاسدشدنی برجسته تر است. به علاوه، نوآوری ها در زمینه نظام پرداخت بین المللی و خدمات مالی نیز منجر به تسهیل جریان تجارت خواهد شد. به عنوان مثال، تکنولوژی های بلاک چین با دور زدن نظام های پرداخت سنتی (نظیر سوئیفت)، نقشی برجسته در کاهش مبادلات تجارت بین المللی ایفا می کنند.

آمادگی برای عصر «تجارت دیجیتال»

همانطور که اشاره شد «تکنولوژی های دیجیتال» نه تنها شکل های جدید از تجارت، بازارها و تولیدات جدید ایجاد می کنندبلکه نقشی تعیین کننده در کاهش هزینه ها و تغییر الگوی تجارت دارند. به گزارش «آنکتاد» این تغییرات، فرصتها مزیت های تجاری جدیدی پدید می آورند. بر این اساس، دولت ها می توانند نقشی تعیین کننده در اطمینان از بهره مندی کسب و کارها از این فرصت ها ایفا کنند. اول دولت ها نیاز به حمایت و همراهی تلاش های بخش خصوصی برای توسعه و تسهیل دسترسی به زیر ساختی دیجیتال دارند. همچنین ممکن است به اقداماتی نظیر مدیریت داده ای سریع و قابل اعتمادتر میان کشورها به منظور نقش آفرینی تکنولوژی های دیجیتال در کاهش هزینه های تجارت نیاز باشد. همزمان، کاهش هزینه های تجارت منجر به کاهش قیمت کالاهای وارداتی نسبت به تولید داخل خواهد شد، امری که ممکن است دولت ها را مجاب به اتخاذ سیاست های حمایت گرایانه برای حمایت از تولید داخلی کند. دوم، تکنولوژی های دیجیتال ممکن است مزیت های نسبی کشورهای پیشرفته که در کشورهای دیگر فعالیت دارند، مقرون به صرفه تر باشد که خطوط تولید را به داخل کشور خود منتقل کنند. در این باره این پرسش مطرح می شود که چطور دولت ها، به خصوص در کشورهای کوچک و فقیرتر، می توانند از فرصت های تجاری جدید نهایت استفاده را ببرند؟ با توجه به این واقعیت که پیشرفت های دیجیتال موجب تشدید شکاف میان کشورهای فقیر و ثروتمند خواهند شد. دولت ها همچنین باید به نگرانی هایی همچون حمایت از مصرف کنندگان، امنیت سایبری، حفاظت داده ای و رقابت که به دنبال تجارت دیجیتال پدید می آیند، رسیدگی کنند. بی تردید واکنش دولت ها به فرصت و چالش های تجارت دیجیتال باید به صورت یکجانبه و همچنین با همکاری سایر کشورها باشد.



منبع: دنیای اقتصاد
 

بازگشت به صفحه اخبار