سازمان بین المللی هوانوردی غیر نظامی ایکائو
سازمان بین المللی هوانوردی غیر نظامی ( ICAO ) یا International Civil Aviation Organization
سازمانها و نهادهای بین المللی هوانوردی در جهان ، تمامی قوانین مرتبط با هوانوردی را وضع کرده و نسبت به اجرای صحیح آنها نظارت دقیقی دارند.
سازمان ایکائو در سال 1947 ( 1326 خورشیدی ) با تنظیم و امضای پیمان موسوم به شیکاگو ، به عنوان یک سازمان دائمی ، و زیر نظر سازمان ملل متحد پایه گذاری شد. ICAO نهاد تخصصی سازمان ملل متحد است و وظیفه آن هماهنگ سازی استاندارد های بین المللی پروازی و مدیریت خطوط هوایی در سطح جهان است. اعضای ایکائو را دولتها یا کشورهای عضو سازمان ملل تشکیل می دهند.
اولین جلسه ICAO در 6 می 1947 تشکیل و در 28ام همان ماه اعضای شورای آن انتخاب شدند.
در حال حاضر ( مارچ 2016 ) بیش از 191 کشور جهان عضو ایکائو می باشند و 6 زبان زنده دنیا ، به عنوان زبانهای رسمی آن انتخاب شده اند که عبارت اند از : انگلیسی ، فرانسه ، عربی ، روسی ، چینی و اسپانیولی. ایران نیز در سال 1327 شمسی رسما به پیمان شیکاگو و در نتیجه به ایکائو پیوست.
نپرداختن حق عضویت در این سازمان مانند سازمان ملل می تواند موجب تعلیق حق رای آن عضو شود ( بر اساس ماده 62 معاهده شیکاگو ) ، این اتفاق تا کنون برای کشورهای لهستان ، نیکاراگوئه و اردن افتاده است.
معاهده شیکاگو در 96 ماده تدوین گردیده و در ضمن آن بر اصول کلی حقوق بین المللی و هوانوردی از جمله اصل حاکمیت دولتها بر قلمرو و تابعیت هواپیما تاکید دارد.
ماده 45 معاهده شیکاگو انتخاب مقر مرکزی ایکائو را محول به تصمیم آخرین مجمع عمومی سازمان موقت ( PICAO ) نموده که بر اساس آن و بنا به دعوت دولت کانادا مقر مرکزی مونترال کانادا انتخاب گردید. بر اساس ماده 45 معاهده شیکاگو مقر مرکزی ICAO با تصمیم شورای این سازمان می تواند به طور موقت به محل دیگری انتقال یابد ولی تغییر دائم مقر مرکزی مستلزم رای مجمع عمومی و بر اساس حداقل سه / پنجم آرای تعداد کشورهای عضو می باشد.
دفاتر ICAO : برای اینکه ایکائو بتواند نسبت به رویدادهای هواپیمایی کشوری در کلیه مناطق جهان سریعا مطلع گردد و به منظور ایجاد ارتباط سریع با کلیه کشورهای عضو علاوه بر مقر مرکزی ، تعدادی دفتر منطقه ای در مناطق مختلف جهان دایر نموده است که هر دفتر دارای تشکیلات و سازمانی مرکب از تعدادی کارشناس رشته های مختلف هواپیمایی می باشد.
- دفتر آفریقا ( داکار )
- دفتر آسیا و حوزه اقیانوسیه کبیر ( بانکوک )
- دفتر اروپا ( پاریس )
- دفتر آمریکای شمالی ( مکریکو سیتی )
- دفتر آمریکای جنوبی ( لیما )
اهداف: براساس ماده 44 معاهده شیکاگو ، هدف و منظور این سازمان آن است که اصول و امور فنی هوانوردی بین المللی را توسعه داده و نسبت به پی ریزی و پیشرفت موضوع حمل و نقل بین المللی حمایتهای لازم را به عمل آورد تا اینکه:
1- پیشرفت امور هواپیمایی بین المللی در سراسر جهان با کمال نظم و بی خطری تامین گردد.
2- تبعیض بین کشورهای عضو پیمان از بین برود.
3- از رقابتهای بی جهت که موجب زیان و تضعیف امور اقتصادی است جلوگیری به عمل آید.
4- حقوق کشورهای بین المللی کاملل محترم شمرده و هر یک از کشورهای عضو پیمان اجازه و فرصت مناسبی برای به کار انداختن شرکتهای هوایی بین المللی را داشته باشد.
معاهده شیکاگو در تاریخ 7 دسامبر 1944 در ایالت Illinois به امضای 52 کشور رسید ، که سازمان ایکائو بر اساس آن تاسیس شده که هواپیماها را به دو نوع کشوری و دولتی تقصیم بندی می کند و اعلام داشته که این قرارداد فقط هواپیماهای کشوری را شامل می شود. این معاهده تعریفی از هواپیماهای کشوری ندارد اما از آنجا که انواع هواپیماهای دولتی را تعریف کرده ، می توان گفت هواپیماهایی که دولتی نباشند و پروتز بین المللی انجام دهند هواپیمای کشوری محسوب می شوند. هواپیماهای دولتی هم در ماده 5 این معاهده به هواپیماهایی که کارهای نظامی ، گمرکی ، شهربانی را انجام می دهند اطلاق می شود.
.png){kind=logo}