در نظر سنجی از 600 صنعتگر و تاجر منعکس شد

دید فعالان اقتصادی به آینده


دنیای اقتصاد: در یک نظر سنجی نگرش فعالان اقتصادی به آینده اقتصاد ایران و بخش خصوصی روشن شد. نتایج استخراج شده حکایت از آن دارد که حدود 76 درصد از فعالان اقتصادی معتقدند که وضعیت بخش خصوصی نسبت به سه الی چهار سال گذشته رو به افول بوده است. انها همین تصور را در مورد آینده بخش خصوصی دارند. به گفته مجریان نظرسنجی فعالان اقتصادی یا چشم اندازی برای تغییر ندارند یا تصور می کنند فضای کسب و کار نسبت به زمان حاضر تنزل می کند. نظر فعالان اقتصادی در مورد آینده اقتصاد نیز حاکی از این است که حدود 79 درصد پرسش و شوندگان نسبت به روندهای آتی خوش بین نیستند. مطابق ارزیابی صورت گرفته، دید فعالان اقتصادی نسبت به آینده منجر به در پیش گرفتن راه حل های فردی برای پیشبرد کسب و کارشان می شود. در واقع فضا برای کنش های مقطعی و موقتی مساعد می شود؛ اما این مساله می تواند پیش بینی ناپذیری در اقتصاد را تشدید کند. متولیان بخش خصوصی با اشاره به نتایج نظر سنجی هشدار می دهند که این دید در میان فعالان اقتصادی می تواند منجر به فرسایش اعتماد شود. کارشناسان تاکید دارند امید به آینده، ستون فقرات فعالیت های اقتصادی است. سیاست گذاران نتایج نظرسنجی را می توانند به عنوان یک علامت برداشت کنند ودر جهت تغییر نگاه صاحبان کسب و کار قدم بردارند.


بر آیند یک نظر سنجی به سفارش اتاق بازرگانی تهران از 600 فعال اقتصادی حکایت از کاهش امید در بدنه بخش خصوصی و پیش بینی ناپذیر بودن آینده دارد. در این نظر سنجی دو محور آینده بخش خصوصی و آینده اقتصاد ایران مورد سوال قرار گرفته است که اغلب پاسخ ها به این دو مورد، حاکی از کاهش امید فعالان اقتصادی نسبت به آینده است. رئیس اتاق تهران نیز روز گذشته در نشست هیات نمایندگان پارلمان بخش خصوصی پایتخت به این موضوع پرداخت و عنوان کرد که به رغم تبلیغات منفی و دامن زدن به ناامیدی، بخش خصوصی باید برای اشاعه امید در جامعه پیشقدم شود. این درحالی است که عواملی همچون خودتحریمی، عدم تصمیم گیری یا تاخیر در تصمیم گیری ها و تشتت بازار ارز و تعدد نرخ ارز موجب شده تا علاوه بر تحریم ها و محدودیت های بین المللی، این مسائل تصمیم گیری را برای فعالان اقتصادی سخت کند. به گزارش «دنیای اقتصاد»، مسعود خوانساری با اشاره به شکایت فعالان اقتصادی در مورد وضعیت کنونی اقتصاد، گفت: جدیدا مشکلات به بحث صدور کارت بازرگانی هم کشیده شده است؛ با توجه به بخشنامه هایی که مرتب صادر می شود و در تناقض با یکدیگر هستند، با چالش هایی رو به رو شده ایم؛ ما در بحث صدور کارت بازرگانی تا ماه گذشته به روز بودیم و مشکل خاصی در صدور کارت نداشتیم؛ اما امروز 1400 تقاضا برای صدور کارت وجود دارد که پشت خط مانده و چالش های زیادی شکل گرفته که امیدواریم هرچه زودتر حل بشود. رئیس اتاق تهران گفت: باید قبول کنیم تحریم هایی که به وجود آمده، مخرب بوده و است و اثراتی را در اقتصاد گذاشته است. البته برخی از رسانه های خارجی و شبکه های ماهواره ای هم تلاش می کنند به ناامیدی در کشور دامن بزنند.

اما مهم تر از همه این مشکلات داخلی است که اقتصاد کشور را با چالش رو به رو کرده است؛ خود تحریمی هایی که در داخل داریم، عدم تصمیم گیری ها یا تاخیر در تصمیم گیری ها مزید بر علت شده است. همچنین اقدامات غیرکارشناسی که اتخاذ می شود؛ معضلات را بیشتر می کند. خوانساری به بلاتکلیفی حاکم در کشور اشاره کرد و گفت: چندین ماه است که در کشور های چین و هند که طرف های اصلی تجاری ما هستند، سفیر نداریم. بیش از دو ماه است که دو وزارتخانه مهم اقتصادی یعنی امور اقتصادی و دارایی  و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بدون وزیر هستند. همچنین تعدادی از وزارتخانه ها هم بلاتکلیفند که وزیر آنها باقی می ماند یا اینکه قرار است تغییراتی اتفاق بیفتد. او با اشاره به نظرسنجی استخراج کرد، این است که 70 درصد افرادی که مورد سوال قرار گرفته اند، نظرشان نسبت به آینده اقتصاد ایران مثبت نبوده است و فکر می کنند که شرایط اقتصادی بدتر از وضعیت موجود خواهد شد. این درحالی است که مهم ترین نیاز امروز جامعه ما ایجاد امید در کشور به خصوص در فعالان کسب و کار است. ولی متاسفانه می بینیم که هر روز در رسانه ملی و دیگر رسانه ها و از سوی وزرا، وکلا، مسئولان و ... به ناامیدی دمیده می شود. او در بخش دیگری از صحبت هایش به مساله گره خوردن  نرخ ارز با چالش های اقتصادی پرداخت و از دولت درخواست کرد که برای یک بار این موضوع را حل کند. خوانساری گفت: بحث نرخ ارز به یک مساله عمده تبدیل شده و متاسفانه مسائل دیگر اقتصادی همه حول این محور می چرخند و تصمیمات بر اساس آن گرفته می شود؛ باید ارز را از دیگر مقوله های اقتصادی جدا کنیم تا ارز راه خودش را برودو دیگر مقوله های اقتصادی هم راه خودشان را بروند و در این صورت موفق خواهیم بود. امروز ما در کشورمان 5 نرخ ارز داریم، دلار دولتی 4200 تومانی، دلار نیما، دلار سنا، دلار مسافرتی و دلار آزاد، تازه باید به اینها قیمت دلار هرات و سلیمانیه را هم اضافه کنیم و در نظر داشته باشید که در چنین وضعیتی تصمیم گیری برای فعالان اقتصادی و حوزه کسب و کار مشکل خواهد بود. قطعا در کشورما موقعیت ها و پتانسیل های صادراتی بسیار زیادی وجود دارد و این موقعیت بسیار خوبی است. چرا نگران قیمت ارز هستیم؟

الان در تصمیماتی که می گیریم به جای اینکه صادرات را تقویت کنیم و مشکلاتی که پیش می روی صادرات است را برداریم، چالش ها را بیشتر کرده ایم. او در ادمه به مطالعه دیگری که در اتاق تهران صورت گرفته اشاره کرد و گفت: حدود 570 میلیارد دلار واردات کشورهای همسایه ما مثل افغانستان، پاکستان، عراق و ... در سال است که سهم ما از این بازار تنها 18 میلیارد دلار است. در شرایطی که پتانسیل صادراتی ما بسیار بیشتر از این عدد است ومی توانیم صادرات خیلی بالاتراز این ارقام داشته باشیم؛ ولی به شرطی که موانع صادراتی و تصمیمات غیر کارشناسی و عجولانه برداشته شود. باید ببینیم هر تشکل صادراتی با چه مشکلاتی رو به رو است و آنها را برطرف کنیم قطعا با قیمت هایی که حالا در ارز ایجاد شده است، ما در صادرات خیلی از کالاها و زمینه هایش می توانیم موفق باشیم. او به بررسی ای که در اتاق تهران روی یارانه سوخت و بنزین صورت گرفته هم اشاره کرد و گفت: در حال حاضر حدود 90 میلیون لیتر سوخت بنزین هزار تومانی در کشور مصرف می کنیم که اگر قیمت آن را به دلار 12 هزار تومانی در نظر بگیریم می شود 7 سنت؛ در صورتی که در نزدیک ترین کشورهای اطراف ما یعنی عراق و افغانستان  به ترتیب بنزین با 63 سنت و 73 سنت عرضه می شود و تنها کشوری که با قیمت پایین تر از ما در جهان بنزین عرضه می کند ونزوئلا است که قیمت بنزین در آن حدود 2 سنت است. ما باید تصمیم گیری درباره بنزین را هرچه زودتر انجام دهیم و به نتیجه های بسیار خوبی خواهیم رسید. قبلا سهمیه بنزین را براساس ماشین می دادیم ولی پیشنهاد ما این است که بنزین را حتما به فرد بدهیم؛ آمارهایی که ما استخراج کرده ایم نشان می دهد بین دهک های یک تا 10، دهک اولی بیش از 25 برابر دهک آخری از یارانه بنزین استفاده می کند. این اصلا عادلانه نیست و با توجه به همین، بهتر است به جای اینکه بنزین را به وسایل نقلیه بدهیم، به سرانه مردم بدهیم. باید بنزین را آزاد کنیم. از این راه می توانیم 4 میلیارد دلار یعنی حدود 20 میلیون لیتر صادرات بنزین به کشور های همسایه با قیمت 50 سنت در روز داشته باشیم و... پرداخت شود. خواسته ما از کمیسیون های اتاق این است که طرح ها و پیشنهادهای راهگشای خود را مطرح کنند. رئیس اتاق تهران گفت: همان گونه که ما انتظار داریم مسئولان، نمایندگان مجلس و... تصمیمات امیدوارکننده بگیرند و حرف های امیدوارکننده بزنند، بخش خصوصی و اتاق هم باید در این زمینه پیش قدم شود. کمیسیون ها و اعضای اتاق برای حل مشکلات کشور طرح ها و راهکار های عملیاتی پیشنهاد دهند تا ما بتوانیم با تعامل با دولت این موضوعات را طرح کنیم. ما در صورتی می توانیم در تعامل با دولت موفق شویم که پیشنهادهایی را همراه با راهکار ارائه دهیم.

جزئیات نظرسنجی از فعالان اقتصادی

روز گذشته در نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران جزئیات یک نظرسنجی که به سفارش اتاق بازرگانی تهران انجام شده بود، اعلام شد. این نظر سنجی به صورت تلفنی از 600 فعال اقتصادی تهیه شده که 86 درصد پاسخگویان مرد و 13.5 درصد آنها زن بوده اند. میانگین سنی افراد پاسخگو 44 سال و میانه سنی آنها41 سال است. به این معنی که نیمی از افراد بیش از 40 سال و نیم دیگر کمتر از 40 سال سن داشته اند. 72 درصد در حوزه بازرگانی، 23 درصد در بخش صنعت، 8 درصد در بخش معدن و 4 درصد در بخش کشاورزی فعال بودند. 79 درصد از پاسخگویان تصحیلات دانشگاهی داشتند؛ سطح تصحیلات در بخش کشاورزی فوق دیپلم، در بخش صنعت فوق لیسانس و بالاتر و بازرگانی لیسانس بوده است و 72 درصد در تشکل ها عضویت نداشتند. تصورات پاسخگویان از آینده بخش خصوصی در مورد آینده، شبیه فضای افکار عمومی است. میزان ناامیدی در این بخش بالاست. در این زمینه وقتی از فعالان بخش خصوصی سوال شده که فعالیت این بخش چه تغییری با 3 تا 4 سال گذشته داشته، 76 درصد اعتقاد داشتند که فعالیت بخش خصوصی افولی بوده و 12 درصد عنوان کرده اند که تغییری ایجاد نشده است. همین تصور در مورد آینده بخش خصوصی نیز حاکم است. 76 درصد اظهار کرده اند که وضعیت در آینده بدتر می شود و 7 درصد اعتقاد دارند که تغییری در این شرایط ایجاد نخواهد شد. این نظرسنجی نشان می دهد اغلب فعالان اقتصادی یا چشم اندازی نسبت به آینده ندارند یا تصور می کنند که وضعیت رو به وخامت پیش خواهد رفت.

در بخش دیگر یعنی چشم انداز اقتصاد ایران این ارزیابی نشان داد حدود 79 درصد از پاسخگویان تصور می کنند وضعیت بدتر می شود و 3 درصد اعتقاد دارند وضعیت تغییری نمی کند و همین روال طی خواهد شد. این موضوع نیز نشان می دهد که فعالان اقتصادی وضعیت کلی اقتصاد را مانند وضعیت خودشان، ناامیدکننده می دانند. 64 درصد از پاسخگویان، وضعیت بخش خصوصی و اقتصاد را شبیه هم ارزیابی کرده اند. در واقع بیش از نیمی از جامعه آماری، در مورد یکی از مهم ترین متغیر های کسب و کار پیش بینی و تصوری نداشتند.

حال اگر تصور افراد پاسخگو از آینده بخش خصوصی و اقتصاد کشور را در کنار پیش بینی ناپذیر بودن اقتصادی بگذاریم، متغیر دیگری به وجود می آید به نام «میزان اثرگذاری در آینده» سوال این است که آیا اتاق بازرگانی می تواند در این شرایط تاثیرگذار باشد یا خیر؟ پاسخ به این سوال نیز چندان امیدوارکننده نیست به عبارتی فعالان بخش خصوصی احساس می کنند که اوضاع به سمت وخامت و پیش بینی ناپذیر بودن در حرکت است که احساس بی قدرتی می کنند این مسائل موجب می شود که فعالان اقتصادی به سمت راه حل های فردی برای برون رفت از مشکلات خود پیش روند؛ راهکارهایی که عمدتا مقطعی است. در نتیجه زمینه برای کنش های موقتی مساعد می شود که این خود مشکلات را تشدید می کند. براساس این نظرسنجی، بخش خصوصی به عنوان یک عامل و پیشران توسعه و اثرگذار بر شرایط اقتصادی، امیدی به بهبود ندارد. در نتیجه عاملیت آنها کاهش می یابد و در ازای آن به درون می خزنذ و به روابط بسته روی می آورند. همچنین احساس درماندگی کرده و کنش های فردی را افزایش می دهند.

در این نظرسنجی درباره عملکرد اتاق تهران و هیات رئیسه اتاق تهران هم سوالاتی مطرح شده که 80 درصد پاسخگویان از عملکرد اتاق رضایت دارند. درباره عملکرد هیات رئیسه نیز رضایت نسبی وجود دارد. همچنین درخصوص نهادهای مانع هم سوالاتی مطرح شده که براساس نظرسنجی، 30 درصد از پاسخگویان اعتقاد دارند سازمان امور مالیاتی مخل فضای کسب و کار است، 27 درصد بانک ها را در این خصوص مقصر و 26 درصد گمرک و 13 درصد سازمان تامین اجتماعی را در مشکلات فضای کسب و کار دخیل می دانند. 19 درصد نیز هر چهار نهاد را مقصر نامناسب بودن فضای کسب و کار عنوان می کنند. علاوه بر این در مورد سیاست های ارزی هم سوال پرسیده شده که نتیجه آن نشان می دهد 79 درصد از پاسخگویان تصور می کنند سیاست های کنونی خلاف تقویت فضای کسب و کار است.


منبع: دنیای اقتصاد