آمریکا به طور رسمی مکانیسم ماشه را در شورای امنیت فعال کرده است و این مسئله سبب نگرانی روسیه از بروز بحرانی بی سابقه در این شورا شده است .
ظاهرا از نگاه روس ها ,مکانیسم ماشه به هر نتیجه ای که ختم شود ,بحران زاست ,زیرا سبب شکاف عمیقی در بین اعضای دائم شورای امنیت و در واقع فلج شدن آن خواهد شد .برای پیشگیری از وقوع چنین اتفاقی ,ولادیمیر پوتین پیشنهاد برگزاری نشستی مجازی بین سران کشورهای 5+1 برای بحث درباره این موضوع داده است.
در واقع هدف اصلی پوتین از این پیشنهاد ,کشاندن ترامپ و حسن روحانی پشت یک میز به منظور یافتن راهی برای جلوگیری از بحران مربوط به فعال کردن مکانیسم ماشه است.
دولت های ایران و آمریکا هر دو با پیشنهاد پوتین بسیار سرد برخورد کرده اند به طوری دونالد ترامپ ضمن اظهار بی اطلاعی از جزئیات پیشنهاد ,حضور خود در نشست مجازی سران را بعید دانسته و علی ربیعی سخنگوی دولت ایران نیز  همزمان با تاکید بر حسن نیت روسیه ,برگزاری نشست سران را به دلیل عدم صداقت آمریکا بی اثر قلمداد کرده است 
با این همه,روس ها اعلام کرده اند که طرح مورد نظر خود را با دیگر طرف های برجام پیش خواهند برد . منظور آن ها سه کشور اروپایی بریتانیا ,فرانسه و آلمان در کنار چین است که از امضاء کنندگان توافق برجام هستند .
با توجه به مجموع سیاست ها و منافع این دسته از قدرت ها ظاهرا هیچکدام از آن ها به تبدیل "مسئله ایران"  به مولفه ای بحرانی در روابط خود با آمریکا علاقه ای ندارند و هر کدام به شیوه مخصوص خود می کوشند تا راه حلی برای این مشکل پیدا کنند .
در حقیقت ,اختلاف پیش آمده بین آمریکا از یک سو و سایر اعضای دائم شورای امنیت از سوی دیگر ,عمدتا مر بوط به تحریم تسلیحاتی ایران است که طبق قطعنامه 2231 باید در اواخر مهر را به تقریبا تمام کشورهای جهان تحمیل کرده و به صورت امری عادی در آورده است !
روس ها بر این باورند که پایان تحریم تسحیلاتی ایران ,اصولا تغییری در وضعیت کنونی جمهوری اسلامی ایجاد نمی کند. از نگاه آنان ,پیش از تحریم تسلیحاتی ایران از سوی سازمان ملل ,بازار داد و ستد تسلیحاتی با ایران هیچ رونقی نداشت. بنابراین ,لغو تحریم ها در این دوره نیز عملا کمکی به رونق داد و ستد آن نخواهد کرد .
بریتانیا و فرانسه همراه با آلمان ,اما به طور رسمی از لغو تحریم تسلیحاتی ایران نگران اند و آن را سبب افزایش تشنج در خاورمیانه میدانند . این سه کشور خواهان تمدید مدت دار تحریم تسلیحاتی ایران هستند به طوری که اعمال آن به معنای پایان عمر برجام تلقی نشود.
چینی ها هم که در مورد مسائل مربوط به خاورمیانه معمولا موضع سکوت یا کم حرفی را ترجیح می دهند ,جز تاکید بر مخالفت با موضع آمریکا ,نکته دیگری در این باره نگفته اند ,اما به نظرم نگاه آن ها در این مورد تا اندازه بسیاری شبیه روسیه است.
در چنین صحنه ای آمریکا می کوشد تا یک تنه کار تداوم تحریم تسلیحاتی نامحدود ایران را پیش ببرد . البته این کشور می توانست همانطور که تحریم های اقتصادی را با استفاده از مکانیزم تحریم های ثانویه علیه ایران اعمال کرده است ,تحریم تسلیحاتی ایران را نیز با همین ابزار ادامه دهد ,اما مقام های کاخ سفید اصرارشان بر این است که مسیر خود را از طریق شورای امنیت دنبال کنند . با آنکه در این مسیر علی الظاهر مین های بسیاری کار گذاشته شده است ,پرسش این است که چرا آمریکا در این مورد اصرار کرد؟آیا آمریکا با توجه به ابهام های حقوقی مربوط به فعال کردن مکانیسم ماشه ,موفقیت خود را در شورای امنیت مسجل می داند؟
یا اینکه به عمد در پی ایجاد بحران در شورای امنیت است تا با فلج کردن آن,فرصت و بهانه لازم را برای پیشرد سیاست های یکجانبه خود بخصوص منطقه خاورمیانه به دست آورد؟
یا اینکه درصدد ایجاد فضایی پر فشار و متشنج است تا شرکای دیگر آن در شورای امنیت ,مجبور به ارائه طرح های میانجی گرایانه ای شوند که ایران را عملا به پای میز مذاکره مجدد درباره برجام بکشاند ؟
هر سه این سناریوها محتمل است ,اما به نظرم مورد سوم به واقع بینی نزدیک تر باشد . به واقع ,تمام اعضای دائم شورای امنیت از تماس و مذاکره مستقیم ایران و آمریکا برای حل بحران کنونی حمایت میکنند .شاید بحرانی شدن اوضاع به این کشورها کمک کند تا با ارائه طرح هایی مشابه طرح طرح پوتین ,ایران را بر سر میز مذاکره با آمریکا بنشانند.با توجه به گرایشی که ایران به روسیه و چین پیدا کرده است ,به نظرم این دو کشور از ابزار و قدرت لازم برای پیشبرد چنین ابتکاری برخوردار شده اند!از این پس نه گفتن صریح به روس ها و چینی ها برای جمهوری اسلامی به نظرم آسان نخواهد بود.

احمد زید آبادی