دنیای اقتصاد : هفته‌نامه «تجارت فردا» در آخرین شماره خود در سال ۱۴۰۱، به بررسی سالی که گذشت پرداخت و چشم‌اندازهای سال آینده را تحلیل کرد. سبک و سیاق این شماره «تجارت فردا» با هفته‌های قبل متفاوت است؛ تنوع موضوعات ویژه‌نامه پایان سال «تجارت فردا» شکلی همه‌جانبه به آن بخشیده است، تا آنجا که می‌توان آن را به سفر برد و مطالعه کرد. شماره اخیر این نشریه در گفت‌وگو با صاحب‌نظران به فضای سیاسی ایران می‌پردازد، جامعه را تحلیل می‌کند، سیاست خارجی را به نظاره می‌نشیند و عملکرد اقتصاد ایران را در سالی که گذشت مرور می‌کند. این سفر دور و دراز به اینجا ختم نمی‌شود و کار خود را با بررسی انتظارات از آینده ایران به پایان می‌برد؛ مسیر سیاست در سال آینده، تهدیدها و فرصت‌های اجتماعی، ریل سیاست خارجی و بررسی چشم‌انداز اقتصاد ایران و بازارها مهم‌ترین محورهایی هستند که در این شماره مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در صورتی که مایل به مطالعه این شماره از نشریه «تجارت فردا» هستید، می‌توانید از امروز در تمام کیوسک‌های روزنامه‌فروشی آن را دریافت کنید.
سال ۱۴۰۱ در حالی به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود که شاهد تحولات دیپلماتیک عمیقی بوده است. بن‌بست در مذاکرات برجامی، بالاگرفتن تنش‌ها میان ایران و اروپا، باز شدن پای پهپادهای ایرانی به جنگ اوکراین، حمله به سفارت جمهوری آذربایجان و بیانیه مشترک چین و اعراب از مهم‌ترین رویدادهای دیپلماتیک سال ۱۴۰۱ به شمار می‌روند. سیاست خارجی ایران را می‌توان با «دیپلماسی تعلیق» توصیف کرد؛ ارتباط سیاسی با کشورهای جهان محدود است و عمده روندها موجب شده تا خیلی‌ها ناامیدانه و منتظر به سیاست خارجی دیپلمات‌های ایرانی نگاه کنند. حال و روز این ایام برجام نیز با عبارتی بهتر از «توافق نیم‌بند» قابل توصیف نیست. خط‌و‌نشان‌های گاه و بیگاه طرف‌ها حاکی از آن است که دست‌کم در حال حاضر، آن‌ها میل چندانی به احیای این توافق ندارند. آینده این شرایط را نمی‌توان به طور دقیق پیش‌بینی کرد. در نهایت پرونده سیاست خارجی این شماره با میزگردی با حضور صادق زیبا‌کلام، ابراهیم متقی و غلامرضا حداد به پایان می‌رسد. «سیاست نیش و نوش» که عنوان این گفت‌وگوست، به بررسی حرکت پاندول‌وار سیاست ایران میان «مدارا» و «تقابل» می‌پردازد و رویگردانی جمهوری اسلامی از غرب و حرکت به سوی شرق را مورد بررسی قرار می‌دهد.
اقتصاد ایران در ۱۴۰۱ با چالش‌های زیادی مواجه شد و شاهد رشد برخی نرخ‌های کلیدی اقتصاد ایران بود. رشد چشمگیر قیمت ارز در زمستان ۱۴۰۱ را می‌توان مهم‌ترین اتفاق در اقتصاد ایران تلقی کرد. درحالی‌که بازار خودرو اعداد تازه‌ای را به خود می‌دید و سکه و ارز روزهای پرالتهابی را پشت سر می‌گذاشتند، بازار سرمایه از قافله بازارها عقب ماند و حتی نتوانست به اندازه تورم رشد کند. آشفته‌بازار زمستان ۱۴۰۱ را موتور افزایش نرخ ارز پشتیبانی می‌کرد؛ سال ۱۴۰۱ را می‌توان یکی از پرنوسان‌ترین سال‌های بازار ارز تلقی کرد. این تغییرات در بازار ارز را می‌توان به چند عامل عمده نسبت داد؛ بدون شک عامل سیاسی یکی از کلیدی‌ترین دلایل رشد قیمت ارز به شمار می‌رود. از سوی دیگر، حجم نقدینگی و پول اصلی‌ترین علت اقتصادی رشد قیمت دلار به شمار می‌رود.
پرونده اقتصادی این شماره «تجارت فردا» در ادامه کار خود به تحلیل بازار ارز، طلا، مسکن، خودرو، اوراق، کامودیتی و رمزارزها می‌پردازد و روند طی‌شده توسط این دارایی‌ها در سال گذشته را مورد بررسی قرار می‌دهد. در پایان پرونده اقتصادی، میزگردی با حضور داوود سوری، پرویز خسروشاهی و بهروز ملکی برگزار شده است که به بررسی چشم‌انداز دارایی‌ها می‌پردازد. بی‌ثباتی خصیصه ثابت اقتصاد کلان ایران طی سال‌های اخیر بوده است. به گفته داوود سوری، تعیین دستوری نرخ بهره در ایران موجب شده نرخ بهره واقعی منفی شود و سپرده‌گذاری در بانک‌ها توجیه اقتصادی نداشته باشد. در چنین شرایطی سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند دارایی‌هایشان را نقد و به صورت سپرده بانکی نگه ندارند و همین نکته اصلی‌ترین توضیح برای جهش‌های گاه‌و‌بیگاه در بازار دارایی‌هاست.
تحقق سناریوی بدبینانه
کمتر کسی می‌توانست پایان نه چندان دلچسب سال اقتصادی ۱۴۰۱ را به درستی پیش‌بینی کند. رشد اجزای نقدینگی و پایه پولی، افزایش قیمت دارایی‌ها و افزایش سطح عمومی قیمت‌ها اعدادی را به ثبت رساندند که تنها در سناریوهای بدبینانه می‌شد آن‌ها را پیدا کرد. از این رو سال ۱۴۰۲ را در حالی آغاز خواهیم کرد که اقتصاد ایران در نیمه سال ۱۴۰۱ شاهد امواج مختلف نااطمینانی بوده است و این عدم‌قطعیت خود را در قیمت نرخ‌های کلیدی مانند نرخ ارز به نمایش گذاشت. اخلال در کسب‌و‌کارهای اینترنتی و اکوسیستم استارت‌آپی ایران نیز از آن دسته نکاتی بود که در ابتدای سال کمتر کسی می‌توانست آن را پیش‌بینی کند. در نهایت اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۲، در گفت‌وگو با محسن جلال‌پور و محمدمهدی بهکیش مورد بررسی قرار گرفته است.
منبع : دنیای اقتصاد
.png){kind=logo}