کدام کالاها اجازه خروج از کشور را ندارد؟

موج سوم منع صادراتی

دنیای اقتصاد: همزمان با سیاست ها و تصمیمات جدید ارزی دولت و تعیین الزامات جدید برای واردکنندگان و صادرکنندگان، متولیان تجارت کشور به انتشار لیست های مختلفی از ممنوعیت کالاهای ورودی و خروجی به کشور اقدام کرده اند. در جدیدترین اقدام، وزارت صنعت تصمیم گرفته از ابتدای شهریورماه با هدف تنظیم بازار داخلی، صادرات فهرست جدیدی از اقلام کالایی را ممنوع کند. این تصمیم موج سوم ممنوعیت های صادراتی است که به مدت نامعلوم اجرایی می شود. پیش از این، وزارت جهاد کشاورزی 18 قلم از کالاهای کشاورزی و گمرک 159 قلم کالا را در لیست ممنوعیت های صادراتی قرار دادند.


 
کدام کالاها را نمی توان صادر کرد؟ «کاغذ چاپ، بسته بندی و روزنامه»،«شیر خشک صنعتی و شیر خشک اطفال»،«چای فله»،«کره بسته بندی»،«لاستیک»،«تایرفرسوده»، تازه ترین اقلامی هستند که در لیست کالاهای ممنوع الصدور کشور جانمایی شده اند. رصد بخشنامه های ممنوعیت صادراتی این اقلام که به دستور وزیر صنعت،معدن و تجارت به گمرکات سراسر کشور ابلاغ شده، حاکی از آن است که ممنوعیت برخی از این کالاها از ابتدای شهریورماه جاری کلید خواهد خورد. این درحالی است که براساس جزئیات منتشر شده از سوی گمرک ایران، چنانچه هر یک از کالاهای مذکور از محل ورود موقت مواد اولیه آنها تولید شده باشد، مشمول این بخشنامه نمی شوند. همچنین در مفاد این بخشنامه ها به این موضوع اشاره شده که ممنوعیت صادرات اقلام منتخب تا اطلاع ثانوی برقرار و لغو آن منوط به اعلام وزارت صنعت،معدن و تجارت است.

ماجرای ممنوعیت های صادراتی از کجا آغاز شد؟ اوایل تیرماه امسال بود که بعد از انتشار فهرستی شامل ممنوعیت ورود 1339 قلم کالا از سوی متولیان تجارت کشور، گمرک لیستی از کالاهایی که اجازه صادرشدن را ندارد را نیز اعلام کرد. طبق این بخشنامه بخشی از کالاها به عنوان ممنوع الصدورها اعلام شدند و بخشی دیگر مشمول عوارض صادراتی یا مجوزهای مورد نیاز برای صادرات کالا شدند. در فهرست مذکور کالاهای متنوعی به چشم می خوردند؛ کالاهایی که بخشی از آنها پیش تر هم با ممنوعیت صادرات رو به رو بودند یا اصلا صادر نمی شوند. در میان فهرست 159 قلم کالا، کالاهایی همچون «نخ شاهدانه، بازی هایی که توسط آن سکه،اسکناس،کارت های بانکی،ژتون یا هر وسیله پرداخت دیگری عمل می کند و اشیای عتیقه با بیش از یکصد سال قدمت» به چشم می خورد. اما بخش دیگری از کالاهایی که در این فهرست آورده شده است شامل این موارد می شود: «حیوانات مولد نژاد خالص»،«گوساله»،«لاشه و شقه بره»(تازه یا سرد کرده)، «گوشت بز»، «جگر»، «شترها» و «سایرگونه های شتر»، «پیاز زعفران»، «آردگندم یا آرد مخلوط گندم»، «بذر»، «کلزا یا دانه کلزا دارای مقدار کمی اسید ایروسیک»، «دانه افتابگردان برای روغن کشی»، «هسته میوه نخل و مغز آن»، «دانه روغن کرچک»، «دانه کنجد»، «دانه خردل»، «دانه گلرنگ»، «برگ کوکا»، «کاه خشخاش»، «روغن خوک»، «سایر چربی خوک»، «ژامبون و قطعات آن»، «سردست گوساله و قطعات آن»، «برخی نوشیدنی ها»، «هیزم»، «تیر کاج»، «چوب ماهونی»، «چوب ویرولا»، «شاهدانه، خام یا خیسانده». انتشار این لیست استارت ممنوعیت های صادراتی کالاها در کشور بود، چرا که بعد از حدود یک هفته از اعلام 159 قلم کالایی که در فهرست ممنوعه صادرات قرار گرفته بودند، موج جدیدی از ممنوعیت های صادراتی از راه رسید. در موج دوم ممنوعیت ها، صادرات 18 قلم کالای کشاورزی در دستور کار متولیان تجارت کشور قرار گرفت. «ذرت»، «گندم»، «آرد»، «جو»، «جودوسر»، «دانه های روغنی»، «روغن خام»، «روغن پالم»، «یونجه»، «کاه و کلش»، «پودر ماهی و گوشت»، «انواع سبوس»، «کنجاله سویا»، «سایر کنجاله ها»، «تفاله ها»، «خوراک آبزیان»، «افزودنی خوراک آبزیان» و «چاودارو سورگم» 18 قلم کالایی بودند که تا اطلاع ثانوی صادرات آنها ممنوع اعلام شد. در استدلال اعمال این ممنوعیت ها، متولیان بخش کشاورزی کشور اعلام کردند که با توجه به تخصیص ارز یارانه ای توسط دولت، امسال چند برابر سال گذشته ثبت سفارش کالاهای اساسی صورت گرفته که به نظر می رسد توسط عده ای سودجو این کالاها صادر می شوند. این درحالی است که این کالاها با ارز دولتی 4200 تومان برای تامین نیاز داخلی وارد می شوند و با توجه به وضعیت بازار، نیاز به صادرات این محصولات نیست. علت این سودجویی ها نیز تفاوت نرخ ارز دولتی با نرخ ارز آزاد اعلام شد. حال موج سوم دیگری از ممنوعیت های صادراتی به راه افتاده است. در موج سوم صادرات انواع کاغذ، شیر خشک، انواع تیشو، چای فله ای، کره بسته بندی، لاستیک و تایر فرسوده تا اطلاع ثانوی ممنوع شد.

جزئیات فهرست ممنوعه ها

گمرک ایران، بر اساس درخواست وزیر صنعت،معدن و تجارت ممنوعیت صادرات هفت قلم کالا را به گمرکات اجرایی سراسر کشور ابلاغ کرد. این ممنوعیت ها که در دو بخشنامه مجزا ابلاغ شده اند با هدف تنظیم بازار داخلی در دستور کار متولیان تجارت کشور قرار گرفته است. در بخشنامه نخست صادرات انواع کاغذ از جمله کاغذ چاپ، بسته بندی و روزنامه، انواع تیشو،انواع شیرخشک صنعتی و انواع شیر خشک اطفال، چای فله و بسته بندی و کره در بسته بندی 500 گرمی از نخستین روز شهریورماه امسال ممنوع شدند. در جزئیات این بخشنامه آورده شده است که چنانچه هر یک از کالاهای مذکور از محل ورود موقت مواد اولیه آنها تولید شده باشد، مشمول مفاد این بخشنامه نخواهند بود. همچنین ممنوعیت صادرات این پنج قلم کالا تا اطلاع ثانوی برقرار و لغو منوط به اعلام وزارت صنعت،معدن و تجارت خواهد بود. اما در بخشنامه دوم که روز گذشته از سوی گمرک ایران ابلاغ شده است. در این نامه محمد شریعتمدارب درخواست کرده صادرات لاستیک و تایر فرسوده مشمول فصل 40 مقررات صادرات و واردات ممنوع شود. همچنین صادرات لاستیک و تایر به صورت بریده شده، آخال، خرده ریز و دم قیچی توسط کلیه صادرکنندگان ممنوع شده است. صادرات سایر اقلام (به جز موارد مندرج در بندهای فوق الذکر) در این کالا منوط به تولیدی بودن واحد صادرکننده و ارئه پروانه بهربرداری در موضوع کالای صادراتی است.

متولیان دولتی معتقدند اعمال محدودیت برای صادرات با این هدف است که تعادل تازه ای در بازار پدیدار شود. از طرف دیگر، در بازار داخل نیز با کمبود احتمالی کالاها مواجه نشویم و التهابات بازار تا حدودی کاهش یابد. اما در مقابل تحلیلگران اقتصادی نیز معتقدند اتخاذ سیاست هایی مانند سیاست ممنوعیت صادراتی از بیخ و بن اشتباه است و مطابق مصوبه کارگروه توسعه صادرات ، صادرات باید بدون هیچ مانع و محدودیتی دنبال شود.




منبع: دنیای اقتصاد