مرکز پژوهش های مجلس پیش بینی کرد

خوش بینانه ترین و بد بینانه ترین احتمالات رشد اقتصادی ایران


اقتصادنیوز: مرکز پژوهش های مجلس در دو سناریو با در در نظر گرفتن لایحه بودجه سال آینده، برآورد جدیدی از نرخ رشد اقتصادی سال 98 منتشر کرد.



در گزارش اخیر بازوی پژوهشی مجلس، رشد اقتصادی سال آینده در خوش بینانه ترین حالت منفی 4.5 درصد را و بدبینانه ترین حالت منفی 5.5 درصد خواهد بود. این نهاد پژوهشی پیش تر در گزارشی، رشد اقتصادی 98 را حداقل منفی 5.5 و حداکثر منفی 3.8 درصد پیش بینی کرده بود. گزارش اخیر نشان می دهد که در برآورد جدید، رقم رشد اقتصادی بدبینانه تغییر نکرده، اما برآورد از رشد اقتصادی خوش بینانه کاهش پیدا کرده است.

مرکز پژوهش های مجلس با در نظر گرفتن دو سناریو پیش بینی کرده رشد اقتصادی سال 97 بین منفی 5.5 درصد تا منفی 2.6 درصد و در سال 97 بین منفی 5.5 درصد تا منفی 4.5 درصد باشد. از سوی دیگر، کارشناسان این مرکز پیش بینی کرده اند که نرخ تورم در سال های 97 تا 98 متاثر از دو عامل سیاست گذاری و انتظارات خواهد بود. در نتیجه دولت با اهرم بودجه می تواند راه حل هایی برای مدیریت متغیرهای کلان اقتصادی ارائه دهد. براساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس، به دلیل اثرگذاری متغیرهای کلان اقتصادی بر منابع و مصارف بودجه، آگاهی نسبت به وضعیت این متغیرها در زمان تصویب لایحه بودجه از اهمیت زیادی برخوردار است. در نتیجه در گزارش منتشر شده، با در نظر گرفتن دو سناریو رشد اقتصادی سال 97 تخمین زده شده است.از آنجا که عملکرد بخش حقیقی اقتصاد در سال های 97 تا 98 بیش از هر چیز متاثر از وضع تحریم های جدید و بحران ارزی است، انتظار می رود در سال 98، شاهد وضعیت مشابهی با سال 91 از حیث تاثیر تحریم ها و واکنش عملی فعالان اقتصادی کشورهای طرف معامله بر عملکرد بخش حقیقی اقتصاد باشیم. مرکز پژوهش ها در سناریوی اول فرض کرده است که در نیمه دوم سال 97، به طور متوسط حدود 800 هزار بشکه در روز صادرات نفت و میعانات گازی افت داشته باشد. در واقع به طور میانگین 1.9 میلیون بشکه در روز صادرات نفت و میعانات در کل سال ثبت شود. علاوه براین، در سال 98 نیز به طور میانگین روزانه یک میلیون بشکه صادرات نفت و میعانات گازی داشته باشیم. در سناریوی دوم فرض شده است که در صادرات نفت و میعانات گازی در نیمه دوم سال 97، کاهشی در حدود 1.6 میلیون بشکه در روز داشته باشد. به این ترتیب در کل سال 97، به طور میانگین 1.5 میلیون بشکه در روز صادرات نفت و میعانات گازی ثبت شود. علاوه بر این در سال 98 نیز روزانه به طور میانگین 900 هزار بشکه صادرات نفت و میعانات گازی انجام شود.

تخمین رشد اقتصادی 98

مرکز پژوهش های مجلس با در نظر گرفتن این دوسناریو و عملکرد مورد انتظار بخش های اقتصادی، پیش بینی کرده که رشد اقتصادی ایران در سال 97 با توجه به سناریوی اول منفی 2.6 درصد و در سناریوی دوم منفی 5.5 درصد باشد. این میزان برای رشد بدون نفت به ترتیب نیم درصد و منفی یک درصد برآورد شده است. علاوه براین، مرکز پژوهش های مجلس در گزارش پیش رو پیش بینی کرده است که با توجه به وضعیت صادرات نفت، بودجه دولت و در نتیجه تاثیر آن بر بخش ساختمان و خدمات عمومی در طرف عرضه اقتصاد واردات و صادرات و تاثیر آن بر بخش های صنعت و بازرگانی، رشد سال 98، بین منفی 5.5 تا منفی 4.5 درصد برآورد می شود. البته مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی که در تابستان 97 منتشر شد پیش بینی کرده بود رشد اقتصادی 98 بین 5.5 تا منفی 3.8 درصد باشد که در گزارش اخیراین پیش بینی تا حدودی بدبینانه تر شده است. از سوی دیگرمرکز پژوهش های مجلس با اشاره به برنامه عملیاتی با عنوان «برنامه فعالان ضد تحریم» که قبلا در اختیار سیاست گذاران قرارداده است به این نکته تاکید کرده که اگر سیاستمداران برنامه مذکور را اجزایی کنند میتوانند از تبعات منفی این شرایط بکاهند و رشد اقتصادی بدون نفت را تا یک درصد در سال 97 و 3 درصد در سال 98 افزایش دهند. صندوق بین المللی پول و بانک جهانی نیز در آخرین گزارش های خود رشد اقتصادی ایران در سال 2018 را به ترتیب منفی 1.5 و منفی 1.6 درصد و در سال 2019 به ترتیب منفی 3.6 و منفی 3.7 درصد پیش بینی کرده اند.

تورم 98 متاثر از دو عامل

در گزارش مرکز پژوهش های مجلس تاکید شده است که مهم ترین عوامل افزایش تورم در 9 ماه اول سال 97، تغییر در ترکیب نقدینگی و افزایش سرعت گردش پول، افزایش نقدینگی در سال های اخیر و افزایش نرخ ارز بوده است. بنابراین تورم در ادامه سال می تواند تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله رشد نقدینگی و سرعت گردش پول، تحولات ارز، کسری بودجه و افزایش قیمت حامل های انرژی باشد. کارشناسان مرکز پژوهش ها اذعان کردند که تحولات شاخص قیمت مصرف کننده در ادامه سال 97 و سال 98 تا حد زیادی تحت تاثیر  دو عامل سیاست گذاری و انتظارات خواهد بود.

از دیدگاه این پژوهشگران، با توجه به ساختار اقتصاد ایران تحریم های آمریکا از یکسو با کاهش منابع ارزی در دسترس، تامین کالاهای واسطه ای مورد نیاز برای تولیدات صنایع مختلف را محدود می سازد و از سوی دیگر با افزایش قیمت ارز، قیمت تمام شده محصولات را افزایش میدهد. بنابراین انتظار می رود رشد اقتصادی کشور کاهش یابد و تورم با افزایش مواجه شود. در نتیجه کشور نیازمند اتخاذ یک سیاست حمایتی هوشمند است به گونه ای که بتواند متناسب با میزان آسیب پذیری گروه های مختلف درآمدی و استان های مختلف، به نحو متفاوتی حمایت کند. بنابراین انتظار می رود لایحه بودجه 98 در چارچوب تحلیل فوق، راه حل هایی برای مدیریت اقتصاد کلان در بر داشته باشد.

پیشنهاد اصلاح لایحه بودجه

مرکز پژوهش های مجلس در بررسی ارقام لایحه بودجه 98 به این نکته اشاره کرده که دولت قصد نداشته ارقام سناریوهای بدبینانه درباره مقدار صادرات نفت یا قیمت نفت را در سقف منابع و مصارف بودجه منعکس کند. کارشناسان مرکز پژوهش ها معتقدند این تصمیم دولت می تواند ناشی از دو دیدگاه باشد، بخشی از این نگاه دولت می تواند ناشی از ضرورت های اقتصادی باشد که مخارج دولت را تنها موتور تحریک کننده رشد اقتصادی در سال 98 می داند. بخش دیگر این نگاه هم به نگاه سیاسی دولت مبنی بر ضرورت کنترل انتظارات و مدیریت تبعات سیاسی و اجتماعی تحریم ها از طریق لایحه بودجه باز می گردد. این درحالی است که برخی کارشناسان معتقدند سال آینده برخلاف سال های گذشته دولت نمی تواند با تکیه بر ابزار تخصیص که هر ساله با استفاده از آن عملا مستقل از مصوبه مجلس به تخصیص اعتبار می پرداخت، عدم تحقق منابع مدیریت کند. مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی پیشنهاد کرده است تهیه و تصویب بودجه بر مبنای کنترل متغیر کسری بودجه بدون نفت باشد. در نتیجه لازم است منابع در دسترس واقع بینانه برآورد شده  نحوه استفاده منابع نفتی از بودجه اصلاح شود به گونه ای که با عیان شدن متغیر کسری بودجه بدون نفت، این کسری کنترل و جبران شود.


منبع: اقتصادنیوز