ریاست جمهوری(جو بایدن) ساعاتی پیش و در میان سنت شکنی های متعدد آغاز شد. دونالد ترامپ اولین رئیس جمهوری ایالت متحده در بیش از یک قرن اخیر نام گرفت که در مراسم تحلیف جانشینش شرکت نکرد و خلاف سنت دهه های اخیر حاضر نشد میزبان جو بایدن و همسرش در کاخ سفید باشد. ترامپ که همچنان از ادعای خود مبنی بر تقلب سازمان یافته و دزدی نتایج انتخابات ریاست جمهوری عقب نشینی نکرده، برای آنکه با جو بایدن روبه رو نشود صبح چهارشنبه و ساعاتی قبل از مراسم تحلیف رئیس جمهور جدید آمریکا، واشنگتن را به مقصد فلوریدا ترک کرد. ترامپ در سخنرانی خداحافظی خود وعده داد که دوباره باز می گردد. این ادعا در حالی مطرح می شود که در صورت محکوم شدن ترامپ در دادگاه سنا او قادر به حضور در هیچ سمت فدرالی نخواهد شد.
مراسم تحلیف جو بایدن و کامالا هریس معاون رئیس جمهوری آمریکا با تفاوت های آشکاری در مقایسه با دوره های قبلی برگزار شد. همه گیری کرونا و نگرانی نسبت به تکرار آشوب و ناآرامی از سوی حامیان افراطی ترامپ باعث شد تا عموم مردم اجازه حضور در پارک ملی مقابل کنگره را نداشته باشند و به جای آنها 200 هزار پرچم امریکا و ایالت های این کشور روز زمین نصب شد. تعداد حاضران در این مراسم که در محوطه بیرونی ساختمان کنگره برگزار شد حدود هزار نفر بود که باراک اوباما جورج بوش و بیل کلینتون روسای جمهوری سابق آمریکا و همسرانشان از حاضران در این مراسم بودند. جیمی کارتر تنها رئیس جمهوری سابق و در قید حیات امریکا بود که به دلیل مشکلات جسمی نتوانست در مراسم تحلیف بایدن شرکت کند. مایک پنس معاون دونالد ترامپ و رهبران جمهوری خواه و دموکرات کنگره هم از دیگر حاضران در این مراسم محدود و عجیب بودند.

با آغاز ریاست جمهوری بایدن، رئیس جمهوری دموکرات آمریکا با چالش های متعددی در داخل و خارج آمریکا روبه رو خواهد بود که مقابله با همه گیری کرونا و احیای موقعیت جهانی آمریکا مهم ترین این چالش ها محسوب می شوند.

یک برنامه آزمون و ردیابی ملی برای مقابله  با همه گیری ویروس کرونا، فوری ترین و آشکارترین چالشی است که جو بایدن با آن روبه به رو خواهد شد. ساعاتی قبل از آغاز ریاست جمهوری بایدن، تعداد قربانیان این همه گیری در ایالت متحده از 400 هزار نفر گذشت. بایدن قصد دارد برنامه ای تدوین کند تا آزمایش رایگان در اختیار تمام آمریکایی ها قرار گیرد و حدود صدهزار نفر هم برای راه اندازی یک برنامه ملی ردیابی استخدام شوند. رئیس جمهور جدید آمریکا می خواهد حداقل 10 مرکز آزمایش در هر ایالت ایجاد کند. بایدن برخلاف ترامپ، استفاده از ماسک را برای عموم از جمله تمام مقام های فدرال و ایالتی اجباری خواهد کرد.

رئیس جمهور جدید آمریکا با هدف مقابله با اثرات بحران کرونا، گفته هر آنچه را لازم است برای اختصاص وام به مشاغل کوچک و افزایش پرداخت مستقیم پول به خانواده انجام خواهد داد. از جمله این برنامه ها پرداخت 200 دلار اضافی در ماه جاری هزینه های تامین اجتماعی، لغو برنامه کاهش مالیات دوران ترامپ و بخشودگی 10 هزار دلاری وام های دانشجویی است. با اصرارهای برنی سندرز و دیگر چهره های چپ گرای نزدیک به حزب دموکرات. بایدن اعلام کرد که از افزایش حداقل دستمزد فدرال به 15 دلار د ساعت حمایت می کند. با اینکه نسل جوان از این برنامه استقبال کرده اند اما منتقدان هشدار می دهند که چنین برنامه هایی نشانه چرخش دولت دموکرات به سمت سیاست های چپ گرایانه است.

بایدن تغییرات اقلیمی را تهدیدی وجودی خوانده و می گوید او با پیوستن به توافق نامه پاریس که ترامپ از آن خارج شده بود، جهان را برای اقدام سریع تر در جلوگیری از انتشار گازهای گلخانه ای ترغیب می کند. این توافق نامه، ایالت متحده را متعهد کرده که تا سال 2025، انتشار گازهای گلخانه ای را تا 28 درصد کاهش دهد. بایدن پیشنهاد کرده که هزار و 700 میلیارد دلار برای فناوری های سبز اختصاص یابد تا به مرور زمان و تا سال 2050 تولید گازهای گلخانه ای در ایالت متحده به صفر برسد. بیش از 60 کشور دیگر در سال 2019 متعهد شدند که تا سال 2050 تولید گازهای گلخانه ای خود را به صفر برسانند اما چین و هند که از بزرگترین انتشار دهندگان منواکسید کربن در جهان محسوب می شوند هنوز چنین تعهدی را نپذیرفته اند.

مهم ترین ماموریت جو بایدن بعد از مقابله با همه گیری کرونا را باید احیای اعتبار ایالت متحده در جهان بر شمرد. با اینکه بایدن تاکید کرده که در هفته ها و ماه های ابتدایی حضور در کاخ سفید، ابتدا روی مسائل داخلی تمرکز خواهد کرد با این حال، نمی توان این ادعای بایدن را نشانه فاصله گرفتن او از چند جانبه گرایی و تعامل در صحنه جهانی دانست. رئیس جمهور جدید ایالت متحده حدود چهار دهه در کمیته روابط خارجی سنا حضور داشت و هشت سال نیز معاون باراک اوباما در کاخ سفید بود. او به خوبی با چالش های پیش روی ایالات متحده در جهان امروز آشنایی دارد.
احیای روابط آمریکا با متحدان در اروپا و شرق آسیا از جمله مهم ترین ماموریت های بایدن است. واشنگتن در دوران ریاست جمهوری ترامپ رابطه ای پر تنش با متحدان اروپایی خود داشت و عمده این تنش ها به ناتو و هزینه های آمریکا برای تامین امنیت کشورهای اروپایی مربوط می شد. رابطه ایالت متحده و چین هم در چهار سال اخیر با چالش های زیادی روبه رو بود و انتظار می رود بایدن هم کم و بیش مسیر ترامپ را در رابطه با چین طی کند تا پکن در قبال سیاست های تجاری و تکنولوژی خود مسئول تر باشد. شاید ماندگارترین میراث ترامپ در حوزه سیاست خارجی را بتوان توافق عادی سازی رابطه چند کشور عربی با اسرائیل دانست. این توافق ها می تواند ادامه راه را برای بایدن ساده تر کند و کشورهای عربی بیشتری به عادی سازی رابطه خود با اسرائیل بپردازند. اما نکته مهم در این میان در نظر گرفتن منافع فلسطینی هاست. بایدن دوباره راه حل دو کشوری را به میز مذاکرات بر می گرداند تا شاید حمایت فلسطینی ها را جلب کند اما از طرف دیگر نشانه ای از بروز تنش میان واشنگتن و تلاویو هم به چشم نمی خورد و مقام های دولت بایدن تاکید کرده اند که قصدی برای بازگرداندن سفارت آمریکا از قدس به تل آویو ندارند. پرونده ایران و بازگشت ایالت متحده به برجام هم از دیگر اولویت های بایدن در سیاست خارجی محسوب می شود اما شرایط با دوران ریاست جمهوری اوباما تغییر کرده و بایدن می خواهد بر سر توافقی محکم تر و طولانی تر با ایران مذاکره کند، مذاکره ای که تنها به برنامه هسته ای ایران محدود نخواهد شد